TIKAYICI AZOOSPERMİ (OBSTRÜKTİF AZOOSPERMİ)

Tıkayıcı azoospermi (obstrüktif azoospermi) sperm kanallarının enfeksiyon, ameliyat, yaralanma gibi bir neden bağlı olarak sonradan tıkanması veya doğuştan yokluğuna bağlı olarak ortaya çıkan azoospermi durumudur ve tüm azoospermilerin %40’ını oluşturur.
Şeker hastalığı sinir sistemini ilgilendiren bazı hastalıklar veya bir takım kanser cerrahisi ameliyatlarından sonra ise meni hiç oluşmayabilir. Bu durum “aspermi” olarak adlandırılır. Yine bu hastalarda veya prostat ameliyatı olan erkeklerde meni dışarı değil mesane içine doğru atılır. Bu duruma “Retrograd Ejakülasyon=Geri Kaçış Boşalma” denir. Bu olgularda da sperm yapımı vardır, ancak dışarı çıkış yoktur. Bu hastalar da bu grup içerisinde değerlendirilebilir.
Tıkayıcı azoospermide genel olarak kabul edilen meni miktarı 1,5 ml’nin altındadır. Aspermi ve retrograd ejakülayon olgularında ise hiç meni yoktur. Bu hastalarda tanıyı netleştirmek için mastürbasyon sonrası idrarda sperm araması yapılır. Eğem retrograd idrarda sperm saptanır ise bu durum retrograd ejakülasyon olarak kabul edilir. Hiç meni ve sperm yoksa aspermi olarak değerlendirilir.
Hastaların hormonal değerlendirmesinde sperm yapımı ile ilişkili FSH, LH, Total testosteron ve Inhibin B düzeyleri normaldir. Nadiren İnhibin B düzeyi hafif düşük olarak saptanabilir.
Hastalarda sperm kanallarını değerlendirmek amacı ile transrektal ultrasonografi veya pelvik MR uygulanır.
Tıkayıcı tipte azoospermi olgularında “Kistik Fibröz Gen Mutasyonu=CFTR” izlenmektedir. Bu nedenle kanal yokluğu olan hastalarda mutlaka CFTR geni mutasyonu değerlendirilmelidir.
Bu hastalarda sperm çıkışı olmadığı için herhangi bir ilaç tedavisinin gereği yoktur.
Lokal anestezi altında testiküler sperm aspirasyonu (TESA), epididmal sperm aspirasyonu (PESA) gibi iğne aspirasyon yöntemleri ile sperm elde edilebilir. Ayrıca, tıkanıklığa yol açan neden ortaya konulduğunda TUR-ED, vazo-vazostomi, vazo-epididimostomi gibi düzeltici işlemler de başarı ile uygulanabilmektedir.