İnmemiş Testis Nedir?

Anne karnında, karın içinde gelişemeye başlayan testisler doğumla birlikte skrotum adı verilen torbalara yerleşir. Bu durumun olmaması ve testisin iniş sırasında herhangi bir noktada kalması durumu “İnmemiş testis=Kriptorşidizm” olarak adlandırılır.

İnmemiş Testis Ne sıklıkla İzlenir?

İnmemiş testis en sık görülen doğumsal sorunlardan biridir. Zamanında doğan erkek çocuklarda %1,0-4,6 oranında izlenir. Erken doğumlarda ise daha fazla saptanır (%1,1-45). %30 iki taraflı inmemiş testis vardır.

İnmemiş Testis Nasıl Sınıflandırılır?

Sınıflamada şu tanımlar kullanılır:
• Ele gelen inmemiş testis (%80)
• Ele gelmeyen inmemiş testis (%20)
• Testisin hiç olmaması durumu “Testis yokluğu=Anorşi” (%20)
• Ele gelen inmemiş testis farklı bir yere yerleşmiş ise bu durumda ise “ektopik testis”
• Testis skrotum içinde olsa bile zaman zaman yukarı kayarak kanal içine ve karın içine doğru hareket edilir “kayan testis=Retraktil testis”

Testislerin İnmesi Neden Bozulur?

Testis inişi esnasında inişi engelleyen bir başka organ anomalisi varlığı (kist, mesane büyümesi vb.), testisin yetersiz hormonal uyarımı ve buna bağlı olarak testisin inişi kontrol eden bağlantı yapılarının kısalığı veya yanlış yerleşimi gibi faktörler sorumlu olabilir. Kaybolan testis durumlarında ise testis kanlanmasının bozulması rol oynamaktadır. Özellikle iki taraflı inmemiş testis olgularında ise hormonal eksikliğin etkili olduğu düşünülmektedir.

İnmemiş Testise Nasıl Tanı Konulur?

Normal muayene ile değerlendirme esnasında ele gelen inmemiş testis veya farklı yerleşimli testis olguları kolaylıkla saptanır. Bu değerlendirme sırasında inmemiş testis olgularının kayan testis (retraktil) testis olup olmadığı; beraberinde fıtık eşlik edip etmediği ve diğer testisin konumu ve boyutu dikkatlice değerlendirilmelidir. Ayrıca, eşlik eden diğer doğumsal genital bozukluklar da değerlendirilir. Bu nedenle her yeni doğan, mutlaka doğum anında veya en kısa süre içinde bir Yeni doğan Doktoru tarafından dikkatlice muayene edilmelidir.

İnmemiş Testis Neden Üreme (Kısırlık=Fertilite) Sorunu Yaratır?

Testislerin skrotum adı verilen torbalar içinde yer alması sperm yapımı için gerekli sıcaklığın düzenlenmesi için son derece önemlidir. Sperm yapım için gerekli ısı normal vücut sıcaklığından 1-2^oC daha düşük olmalıdır. Buna karşın inmemiş testis olgularında yüksek ısıya bağlı olarak sperm ana hücrelerinde azalma ve gelişiminde bozulma, testosteron homonu üreten hücre sayısında azalma ve zamanla testis dokusunda değişiklik ortaya çıkar.

İnmemiş Testisin Tedavi Edilmesi Doğurganlığı Düzeltir mi?

İlaç veya cerrahi tedavi uygulansa daha her zaman üreme için yeterli sperm sayısı elde edilmeyebilir. Uygulanan tedaviye rağmen tek taraflı olguların %75-80’inde halen daha sperm sayısı normal değerlerin altında, iki taraflı olguların ise %40-45’i halen daha azoospermiktir. Sperm sayısı az olan olgularda yardımcı üreme teknikleri uygulanabilir. Azoospermik olgularda ise mikro TESE ile testisten sperm elde etme oranı tek veya iki taraflı olgularda başarı oranı %60-80’dir.

İnmemiş Testislerde Kanser Gelişme Riski Var mıdır?

Tedavi edilmemiş veya geç tedavi edilmiş inmemiş testis olgularında testis kanseri gelişme riski vardır. Bu nedenle inmemiş testis tedavi gören erkek çocukların ergenlik dönemi ve sonrasında düzenli kontrolleri önerilir. Ergenlik öncesi dönemde ve erken yaşta ameliyat kanser gelişim riskini önemli ölçüde azaltmaktadır.

İnmemiş Testis Olgularında Laboratuvar İnceleme Gerekir mi?

Her iki taraflı ele gelmeyen inmemiş testis olan çocuklarda beraberinde hipospadias gibi herhangi bir cinsiyet gelişim bozukluğu belirtisi de varsa ek hormonal ve genetik değerlendirme yapılmalıdır.

Radyolojik Görüntüleme Yöntemleri Uygulanır mı?

Ultrasonografi, magnetik rezonans gibi tetkikler özellikle ele gelmeyen inmemiş testis olgularında karın içinde testis varlığı saptamak için yapılabilir.

İnmemiş Testis Saptandığında Tedavi Ne Zaman Yapılmalıdır?

Günümüzde erken dönemde (6 aylık) tedaviye başlanması önerilmektedir. Uygulanan tedavi 1-1,5 yıl içinde yani çocuk 12-18 aylık oluncaya kadarki dönemde tamamlanmış olmalıdır.

İnmemiş Testiste İlaç Tedavisi Var mıdır?

Hormonal tedavi ile başarı oranı düşüktür (%20-35). Tedavi sonrası ise %20 tekrar etme olasılığı bildirilmiştir.

İlaç Tedavisi Kimlere Uygulanır?

Testis ne kadar skrotuma yakınsa başarı o kadar yüksektir. Ektopik testislerde, beraberinde fıtık vb. ek sorun olan olgularda ve ele gelmeyen inmemiş testis olgularında ilaç tedavisi önerilmez.

Kayan Testisler (Retraktil Testis) İlaç Tedavisi Uygulanır mı?

Skrotuma inip çıkan testisler ergenlik dönemine kadar yakın takip edilmelidir. Ergenlik döneminde testis büyümesi ile testisin kanal içine girişi artık mümkün olmayacağı için durum kendiliğinden düzelecektir. Eğer testisler uzun süre kanal içinde kalıyor ise ve/veya testis boyutlarında küçülme izleniyorsa bu durumda tedavi önerilir.

İnmemiş Testis Olgularında Ameliyat Yöntemleri Nelerdir?

Ameliyat sonrası başarı oranı %88-100 arasındadır. Bu işlem sırasında beraberinde bir fıtık varsa fıtık onarımı da yapılmalıdır. Testisin indirilmesi ameliyatına “orşiopeksi” adı verilir.
Gerekli durumlarda testisin indirilmesi yerine alınması yoluna da gidilebilir. Orşiektomi adı verilen bu işlem testisin çok küçük (atrofik) olduğu durumlarda tercih edilen bir yaklaşımdır.
Ele gelmeyen, karın içinde yerleşimli olduğu düşünülen testis olgularında laparoskopik yaklaşım tercih edilir.

Yetişkin Yaşlarda Tanı Konulan İnmemiş Testis Olgularında Yaklaşım Nedir?

İnmemiş testis öyküsü olan olgularda testis kanseri gelişme riski vardır. Bu nedenle ergenlik dönemi sonrasında tedavi edilmemiş hastalarda üretkenlik durumu değerlendirilerek cerrahi tedavi uygulanabilir. Bu hastalarda tercih edilen yaklaşım bu testisin alınması olmalıdır. Hastanın durumuna göre işlem öncesi sperm dondurma önerilebilir. Ayrıca, cerrahi sırasında gerekiyorsa karşı taraf testisten biyopsi örneği de alınmalıdır.